Dünyaya gözlerinizi açtığınız ilk andan itibaren hayatın ayrılmaz bir parçası olan süt, insanın zihinsel ve bedensel gelişimine katkı sağlayan bir besin olarak öne çıkar. Oldukça faydalı ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle her yaştan insan düzenli olarak süt tüketir. Dünya Süt Günü ise sütün insan sağlığına olan katkısını vurgulamak ve hatırlatmak amacıyla kutlanır. Bu yazımızda sütün faydaları ve süt ile yapabileceğiniz özel birkaç tarif sizi bekliyor.
Dünya Süt Günü; BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Uluslararası Sütçülük Federasyonu (IDF) tarafından 2001 yılında ilan edilmiştir. Her yıl 1 Haziran tarihinde kutlanır. Ülkemizde 21 Mayıs tarihinde bir süt günü olsa da uluslararası olarak tanınan tarih olan 1 Haziran tarihi daha sonradan ülkemizde de kabul görmüştür. Bu özel günün amacı, süt hakkında toplumu bilinçlendirmek ve sütün faydalarını anlatarak düzenli süt tüketimine teşvik etmektir. Şimdi gelin sütün faydaları nelermiş yakından bakalım.
Sütün Faydaları
- Süt ve süt içerikli besinler; kalsiyum, protein, B2 vitamini, B12 vitamini, A, B, C, D, E ve K vitaminleri bakımından oldukça zengindir. Bu nedenle süt ve süt ürünleri vücudun ihtiyaç duyduğu kalsiyum başta olmak üzere tüm besinlerin karşılanmasında önemli bir rol oynar.
- Kalsiyum; bebeklik döneminden itibaren kemik gelişimini destekleyen bir yapı taşıdır. Diş sağlığının devamlılığı ve gelişimi içinde önemlidir. Özellikle gelişim çağındaki çocukların süt tüketimini düzenli bir şekilde sürdürmesi sağlıklı gelişim açısından oldukça önemlidir.
- Süt içerisinde bulunan protein, her yaştan insanın ihtiyacıdır. Özellikle vücudun çalışması için ve doku onarımı için gereklidir. Sporcular ve gelişim çağındaki çocukların süt ve süt ürünleri tüketimine bu nedenle önem vermesi gerekir.
- Süt içerisinde yer alan B vitaminleri; kırmızı kan hücreleri ve sinir hücrelerinin temel ihtiyaçlar arasında yer alır.
- Vücudun ve beynin gün içerisinde oldukça yüksek enerjiye ihtiyacı vardır. Süt, içerdiği yüksek protein ile bu enerjiyi sağlar. Ayrıca odaklanma yeteneğini artırır ve hafızayı güçlendirir.
- Süt içerisinde bulunan proteinler ve antioksidan özellikteki A vitamini ile çinko cilt sağlığının korunmasına yardımcı olur. Cildin nemlendirilmesine katkıda bulanan süt, yaşlanma ve yıpranma belirtilerinin engellenmesinde de önemli bir rol oynar.
Günlük Ne Kadar Süt Tüketilmelidir?
Günlük tüketilmesi önerilen miktarlar:
- 1-3 yaş grubu çocuklarda 4 porsiyon,
- 4-6 yaş grubu çocuklarda 3-4 porsiyon,
- 7-9 yaş grubu çocuklarda 3 porsiyon,
- 10-18 yaş grubu çocuklarda 4 porsiyon,
- Yetişkinlerde 3 porsiyon,
- 65 yaş üzeri bireylerde 4 porsiyondur.
Günlük süt ve süt ürünleri tüketimini örneklendirelim; 7 yaşında olan bir çocuk sabah kahvaltısında 2 dilim peynir ve 1 bardak süt, öğle ve akşam yemeklerinde 3-4 kaşık yoğurt ve yatmadan önce 1 bardak süt veya ayran/kefir tüketebilir. Bu örnekten yola çıkarak siz de günlük tüketiminizi ayarlayabilirsiniz.
Süt ve Süt Ürünleri İle Hazırlanan Tarifler
Dünya Süt Günü kapsamında sütün faydalarını ve günlük süt tüketiminin ne kadar olması gerektiğini anlattık. Şimdi sıra geldi süt ile hazırlanan nefis birkaç tarife. Hemen başlayalım.
1-) Ev Yapımı Yoğurt
Malzemeler: 1 Litre günlük süt, 1 yemek kaşığı yoğurt, yarım çay kaşığı tuz veya şeker.
Hazırlanışı:
- Sütü bir tencereye alın ve kaynaya kadar pişirin. Köpürmeye başladığında kepçe ile karıştırın ve altını biraz kısın.
- Süt bir parmak eksilene kadar bu şekilde pişirmeye devam edin. Sonrasında pişen sütü ocaktan alın ve soğumaya bırakın. Yaklaşık 20-30 dakikada soğuyacaktır.
- Ufak bir kabın içerisine yoğurt ve tuzu alın. (Hafif tatlı yoğurt seviyorsanız şeker kullanabilirsiniz.) Pürüzsüz hale gelene kadar karıştırın ve tencerede soğumuş sütün içerisine dökün. Sütten biraz kaba alın ve kabı karıştırıp tekrar tencereye dökün.
- Tenceredeki süte yoğurdun iyice karışmasını sağlayın. Mümkünse cam olan yoğurt kaplarına tenceredeki sütü bölüştürün. Bu sırada fırını 50 derecede 10-15 dakika çalıştırın ve kapatın. Sonra bölüştürdüğünüz veya tek kapta olan yoğurdu fırına alın. (Fırına almadan streç film ile üzerini sarabilirsiniz.)
- Fırın içerisinde fırın kapağını hiç açmadan 5 saat kadar bekletin. Sonra fırından alın ve buzdolabına koyun. Buzdolabında 7 saat kadar beklettikten sonra yoğurdunuz hazır.
2-) Ev Yapımı Peynir
Malzemeler: 5 litre günlük süt, 2 yemek kaşığı tuz, 1 su bardağı elma sirkesi.
Hazırlanışı:
- Günlük sütü derin bir tencereye alın ve orta ateşte kaynayana kadar pişirin. Kaynamanın ilk anlarında önce tuzu ekleyin. 1-2 dakika geçtikten sonra sirkeyi ekleyin ve orta ateşte kaynatmaya devam edin.
- 10 dakika kadar daha karıştırılarak pişirin. Sonrasında geniş bir kap üzerine süzgeç alın. İçine temiz bir tülbent koyun ve peyniri süzün. Süzülen peyniri başka bir kap üzerine süzgeç ile geçirin.
- Tülbent büzdürün ve üzerine bir ağırlık yerleştirin. Bu şekilde iyice suyunun süzülmesi için 12 saat kadar bekletin. Sonrasında tülbenti açın ve parçalara ayrılarak kapaklı kavanoz veya kaplara paylaştırın.
- Tamamen soğumuş olan peynir altı suyundan 1 litre kadar kaba alın. Üzerine 1 kaşık kalın tuz, 2 kaşık normal tuz atın ve karıştırın. Bu salamura suyu kavanozlardaki peynirin üzerine dökün ve kavanozların kapakları kapatıp buzdolabına alın. Dilediğiniz zaman tüketebilirsiniz.
3-) Yayla Çorbası
Görsel kaynak: Pinterest
Malzemeler: 1 Türk kahvesi fincanı pirinç, 6 su bardağı su, 1 su bardağı yoğurt, 1 yumurta, bir kaşık un, 3 yemek kaşığı sıvı yağ, 2 yemek kaşığı tereyağı, tuz ve nane.
Hazırlanışı:
- Su, 1 kaşık sıvı yağ ve pirinci bir tencereye alın. Pirinçler yumuşayana kadar arada karıştırarak kaynatın.
- Bu sırada derin bir kap içerisinde yoğurt, yumurta, un, 2 kaşık sıvı yağ ve 1 bardak suyu karıştırın. Çırpıcı yardımıyla tamamen homojen bir karışım elde edin.
- Kaynayan tencereye karışımı karıştırarak ekleyin. Karışımı ekledikten sonra kaynayana kadar karıştırmaya devam edin. Sonrasında kapağını kapatın ve 10-15 dakika kadar pişmeye bırakın. Fakat arada kapağı açarak karıştırmayı ihmal etmeyin.
- Pişen çorbayı 5 dakika kadar dinlenmeye bırakın. Bu sırada sos tenceresi içerisine tereyağı alın ve eritin. Kızan tereyağına bir avuç nane karıştırın. Bu karışımı ister tencerenin üzerinde isterseniz de kaselerdeki çorbanın üzerinde gezdirin.
4-) Sütlaç
Malzemeler: Yarım çay bardağı veya 3 yemek kaşığı pirinç, 400 ml sıcak su (2 su bardağı), 200 gram toz şeker (1 su bardağı), 2 yemek kaşığı buğday nişastası, 1 çay bardağı su, tarçın.
Hazırlanışı:
- Pirinci bir kez sudan geçirin ve süzerek tencereye alın. 2 su bardağı sıcak su ekleyin. Kısık ateşte arada karıştırarak pişirin.
- Pirinç lapa hale gelince üzerine sütü ilave edin. Karıştırın ve süt kaynayana kadar ara ara karıştırmaya devam edin. Kaynadıktan sonra kısık ateşte 10 dakika kadar pişirin.
- Pişen karışıma şekere ekleyin ve karıştırarak 5 dakika kadar daha pişirin. Sıra geldi nişasta ekleme kısmına; nişastayı bir kabın içerisine alın ve üzerine 1 çay bardağı su ekleyin. Bu karışımı azar azar dökerek tenceredeki sütlaca yedirin.
- Karışımı biraz daha pişirin. Minik minik baloncuklar oluşunca 1-2 dakika içinde ocaktan alın. Sütlacın kıvamı bu aşamada akışkan boza gibi olmalıdır.
- Sütlacı kepçe yardımıyla kaselere alın. Kaseleri soğuyana kadar dışarıda, soğuduktan sonra ise en az 2 saat buzdolabında bekletin. Buzdolabından çıkardıktan sonra ise üzerine tarçın dökerek servis edebilirsiniz.
Dünya Süt Günü özelinde sütün faydalarını ve süt ile yapılabilecek bazı tarifleri anlattığımız yazımız burada sona eriyor. Süt başta olmak üzere ihtiyacınız olan tüm gıda ürünlerini ÇiçekSepeti‘nde bulabilir, uygun fiyatlarla sipariş edebilirsiniz.
İlginizi çekebilecek diğer bazı yazılarımız:
