
Bahçelerin Gözdesi Şebboy Çiçeği Özellikleri ve Bakımı
Evinizin ya da bahçenizin renk paletini canlandırmak ve doğayla iç içe bir yaşam alanı yaratmak mı istiyorsunuz? O zaman şebboy çiçeği sizin için mükemmel bir seçim olabilir! Bu tropikal bitki, gösterişli yaprakları ve canlı çiçekleriyle hem iç mekanlarda hem de bahçelerde adeta bir renk şöleni sunar. Ancak, şebboy çiçeğinin zarif ve etkileyici görünümü kadar, doğru bakım gerektirdiğini de unutmayın! Bu yazımızda, şebboy çiçeğinizin sağlıklı ve canlı kalmasını sağlamak için bilmeniz gereken tüm ipuçlarını ve bakım sırlarını paylaşacağız. Bahçenizin yıldızını parlatmak için hazırlanın!
Latince orijinal ismi Matthiola olan Şebboy, Brassicaceae yani turpgiller familyasında yer almaktadır. Bilinen 330 cins ve 3700 türü bulunan bu ailenin ülkemizde 85 cins ve 515 türü yaşamaktadır. Sarı, pembe, mor, turuncu ve beyaz dört parçalı çiçekler açan Şebboy çiçeğinin kokusu karanfilin kokusunu andırır. Çok yoğun bir kokusu vardır, bu çiçeklerindeki uçucu yağdan kaynaklanır. Ama bu yağın herhangi bir tıbbi faydası yoktur (yine de idrar söktürdüğü ve kabızlığı giderdiği söylenir), sadece parfüm ve kozmetik sanayiinde kullanılır.
Şebboy Türkiye’de oldukça yaygındır ve kırmızı, kahverengi gibi renkleri üretilmeye başlanmıştır. Şebboy çiçeğinin anlamı saflık ve sevgidir. Zaten bu kadar güzel kokulu bir çiçekten de başka bir anlam beklemek olmazdı değil mi?
Şebboy Çiçeğinin Özellikleri Nelerdir?

- Ana vatanı Avrupa olan Şebboy‘un özellikle parfüm sektöründe büyük önemi vardır.
- Şebboy Genellikle bahçelerde yetiştirilen, tohumla yetiştirilmesi tercih edilen iki veya çok yıllık otsu bir bitkidir.
- Yaprakları azdır ve çiçekleri çok fazladır. Şebboy’u ilgi çekici yapan özelliklerinden biri de budur.
- Şebboy çiçeğinin sevdiği iklim güneş alan ancak yarı gölgeli, soğuğa ve kuraklığa dayanaklı bölgelerdir.
- Kolayca yetiştirilen bu süs bitkisi erken çiçeklenir.
- 50cm’e kadar boylanabilen şebboy şayet iyi bakılırsa 80 cm’e kadar uzayabilir.
- Şebboy’un yaprakları tüylü ve küçüktür ama çiçekleri salkımlar halinde ve yapraklarına göre oldukça büyüktür.
Şebboy Çiçeği Bakımı Nasıl Yapılır?

Matthiola, halk arasında şebboy çiçeği olarak bilinen bu güzel bitkinin çiçekleri genellikle hoş kokulu ve renkli olup, bahçelerde veya saksılarda yetiştirilmeye uygundur. Şebboy, yaz sonları ve sonbaharda özellikle güzellik katmak için tercih edilen bitkilerden biridir. Şebboy bitkisini sağlıklı ve canlı tutmak için bilmeniz gereken bakım ipuçları:
- Işık Gereksinimi: Şebboy bitkisi, bol güneş ışığına ihtiyaç duyar. Günlük olarak en az 6-8 saat doğrudan güneş ışığı almalıdır. Eğer bitkinizi iç mekanda yetiştiriyorsanız, güneşli bir pencere kenarında veya özel bitki lambaları altında bulundurmalısınız.
- Konumlandırma: Şebboy, dış mekanda bahçelerde veya teraslarda mükemmel bir seçimdir. İç mekanda ise, güneş ışığını doğrudan alabilecek bir alanda yerleştirilmelidir.
- Toprak: Şebboy, iyi drene olan, hafif asidik veya nötr pH seviyesine sahip toprakları sever. Toprağın iyi hava alması ve suyun fazla birikmemesi için, kum ve organik madde içeren bir karışım ideal olacaktır.
- Gübreleme: Bitki, büyüme dönemlerinde düzenli olarak gübrelenmelidir. İlkbaharda ve yaz aylarında her 4-6 haftada bir dengeli bir sıvı gübre ile beslenmesi önerilir. Kışın ise gübrelemeyi azaltabilirsiniz.
- Sulama Sıklığı: Şebboy bitkisini düzenli olarak sulamalısınız, ancak toprağın tamamen kurumasına izin vermemelisiniz. Toprağın üst kısmı kuruduğunda sulama yapmanız yeterlidir. Fazla su bitkinin köklerinde çürümeye yol açabilir. Bu yüzden toprağın nemli ama su geçiren olması önemlidir.
- Sulama Yöntemi: Sulama sırasında suyun doğrudan bitkinin yapraklarına değil, toprağa verilmesine dikkat etmelisiniz. Bu sayede yaprakların çürümesini önleyebilir ve bitkinin sağlığını korumuş olursunuz.
- Sıcaklık: Şebboy, ılıman iklimlerde en iyi şekilde yetişmektedir. Günlük sıcaklıklar 15-22°C arasında olmalıdır. Aşırı sıcaklar veya soğuk hava dalgalarından korunmalıdır. Don olayları bitkiye zarar verebilir. Bu nedenle kışın bitkiyi koruyucu bir örtü ile kaplamayı düşünebilirsiniz.
- Nem: Orta seviyede nem bitkinin sağlığı için idealdir. Çok yüksek nem oranları mantar hastalıklarına neden olabilir. Hava sirkülasyonunun iyi olduğundan emin olduğunuz bir yerde yetiştirmeniz en sağlıklı gelişimi sağlayacaktır.
- Budama: Şebboy bitkisinin sağlıklı ve düzenli büyümesini sağlamak için ölü çiçekler ve yaprakları düzenli olarak budamalısınız. Bu işlem, bitkinin enerji tasarrufu yaparak daha fazla çiçek açmasına yardımcı olur.
- Şekil Verme: Şebboy bitkisini dilediğiniz şekilde şekillendirebilirsiniz. Ancak, budama sırasında aşırıya kaçmamalı ve bitkinin doğal formunu korumalısınız.
- Hastalıklar: Şebboy, mantar ve bakteriyel hastalıklara karşı hassastır. Özellikle yapraklarda kahverengi lekeler veya lekelenmeler fark ederseniz, hemen tedavi etmelisiniz. Fungisitler ve organik ilaçlar kullanarak hastalıkların yayılmasını önleyebilirsiniz.
- Zararlılar: Bitki, yaprak bitleri, beyaz sinekler ve tütün thripsleri gibi zararlılarla karşılaşabilir. Bu zararlılardan korunmak için bitkiyi düzenli olarak kontrol etmeli ve gerekli önlemleri almalısınız.
Şebboy (Matthiola), doğru bakım yapıldığında bahçelere ve iç mekanlara renk ve canlılık katan güzel bir bitkidir. Işık, toprak, sulama ve sıcaklık gibi faktörlere dikkat ederek, sağlıklı ve bol çiçekli bir bitki yetiştirebilirsiniz. Düzenli bakım ve kontrol ile Şebboy’unuzun her mevsim göz alıcı olmasını sağlayabilirsiniz.
Şebboy Çiçeği Nasıl Yetiştirilir?
Şebboy çiçeğini fide veya tohum ile yetiştirebilmek mümkün. Fide ile Şebboy üretmek istiyorsanız M.E.B’in Şebboy Yetiştiriciliği notlarına göre ekim, dikim ve hasat programı şu şekilde. Her mevsim yetişebilen Şebboy çiçeğini tohumdan yetiştirmek için önerilen 4 ayrı zaman dilimi var.
Bunlar sırası ile şu şekilde gerçekleşiyor; ekim ayında ekilen tohumlar aralık ayında kalıcı olarak duracağı yerlerine alınıyor ve bu bitkiden ilk ürün ilkbaharın ilk aylarında elde edilebiliyor. Kasım ayında ekilen tohumlar ise ocak veya şubat ayında kalıcı toprağına alınıyor ve ilk çiçekler ilkbahar mevsiminde kendini gösteriyor. Aralık ayında ekilen tohumlar mart ayında esas yerine alınırken ilk çiçeklerini ilkbaharın sonunda veriyor. Son olarak Temmuz sonunda ekilen tohumlar da eylül ayında bahçedeki esas yerine alınıyor ve kasım ya da aralık ayında ilk çiçekler kendini göstermeye başlıyor.

Eğer Şebboy tohumu ile üretim yapılacaksa, büyük gözlü viyoller tercih edilmelidir. Viyol, yumurtalık da denilen, tohumu çimlendirmek amaçlı olarak kullanılan plastik aparatlara verilen addır. Çimlendirme için viyolller çok gevşek olmayacak şekilde torf ile doldurulur. İlaçlı su ile sulandıktan sonra şebboy çiçeği tohumu, viyol gözeneklerinin tam ortalarına gelecek şekilde ekilir. Ortalama 15 ile 18 derece arasında çimlenme beklenir. Tohumların 20’şer santim ara ile ekilmesi önerilir. İki hafta içerisinde çimlenmeye görülecektir. Tohumlar çimlendiği anda sıcaklık 10 dereceye düşürülür. Çimlenen tohumlar viyollerde kısa süre durduktan sonra yerlerine dikilmeye hazır hale gelir.
Şebboy çimlenirken onu hastalıklara karşı koruyabilmek için, dikim yapıldıktan birkaç gün sonra, toprağın dipten hortum ile sulama yapılmalıdır. Bu sulamanın ardından ise damlama sulama yöntemine geçilmesi önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular

Şebboy çiçeği hangi iklimlerde yetişir?
Şebboy çiçeği, ılıman iklimlerde yetişir ve Akdeniz iklimine sahip bölgelerde sıkça görülmektedir. Soğuğa dayanıklı olmayan bitki, sıcak ve güneşli alanları tercih eder. Hafif gölgeli yerlerde de yetişebilir, ancak en iyi performansı doğrudan güneş ışığı aldığında gösterir.
Şebboy Çiçeğinin Faydaları Nelerdir?
Şebboy çiçeği faydaları saymakla bitmez. Tıp ve kozmetik alanında sıklıkla kullanılan bir bitkidir. Kokusunun sinir yatıştırıcı özelliği olduğu düşünüldüğü için bahçelere sıklıkla ekilir. Tüketim sırasında çiçeğinin önceden kurutulmuş olması gereklidir. Kurutulmuş Şebboy çiçeğinin suda kaynatılması ile tüketiminin, idrar söktürücü özelliği olduğu bilinir. Yaprağı toz haline getirilip bal ile karıştırıldığında elde edilen macunun ağız içi yaralarına ve çatlaklara iyi geldiği bilinir. Ancak yine de doktorunuza danışmadan kullanmamanızı öneririz.
Şebboy çiçeğinin kokusu nasıldır ve ne zaman daha belirgin hale gelir?
Şebboy çiçeği, hoş ve tatlı bir kokuya sahiptir. Bu koku, özellikle akşam saatlerinde daha belirgin hale gelir ve etrafındaki havayı güzel bir şekilde doldurur. Kokusu nedeniyle bahçelerde, teraslarda ve balkonlarda sıkça tercih edilmektedir.
Şebboy çiçeği hangi renklerde bulunur ve renklerin anlamı nedir?
Şebboy çiçeği, beyaz, pembe, mor, sarı ve kırmızı gibi çeşitli renklerdedir. Beyaz renk saflığı ve masumiyeti, pembe renk sevgi ve mutluluğu, mor renk asalet ve saygıyı, sarı renk dostluk ve neşeyi, kırmızı renk ise aşk ve tutkuyu simgeler. Bu renkler, çiçeklerin hediye edilme amacına göre anlam kazandırır.
Şebboy çiçeği ne kadar süreyle çiçek açar ve çiçeklenme dönemi ne zamandır?
Şebboy çiçeği, genellikle ilkbahar ve yaz aylarında çiçek açar ve 6-8 hafta boyunca çiçekli kalır. Çiçeklenme dönemi, bitkinin yetiştirme koşullarına ve hava durumuna bağlı olarak değişebilir. Optimum bakım sağlandığında çiçeklenme süresi uzayabilir.
Şebboy çiçeği kesme çiçek olarak nasıl kullanılır ve vazoda ne kadar süre dayanır?
Şebboy çiçeği, kesme çiçek olarak kullanıldığında hoş kokusu ve uzun ömürlü yapısıyla bilinir. Vazoda taze kalması için saplarının alt kısmı düzenli olarak kesilmeli ve suyu sık sık değiştirilmelidir. Bu şekilde, çiçekler 1-2 hafta boyunca taze kalabilir ve bulunduğu ortama güzellik katabilir.
Şebboy çiçeği başta olmak üzere birbirinden güzel çiçekleri Çiçeksepeti’nde bulabilir, güvenle sipariş edebilirsiniz. Okumayı seveceğiniz diğer bazı yazılarımız:
Burada Şebboy hakkında verilen bilgilerin tamamı doğru değil, daha doğrusu bazı önemli noktalar yanlış. Ben bunu (kahverengi/koyu sarı/kırmızı çiçekli olanı), Ankara gibi kışları eksi 15’e kadar düşen bir yerde yetiştiriyorum. Yaz kış daima yeşil kalıyor, yani dona çok dayanıklı. Maalesef çiçekli dönemi kısa, iki hafta kadar. Çok miktarda tohum veriyor. Tohumları alır almaz ek ekebildiğin kadar.
ben aldım ama boyu uzadı çiçekleri he döküldü kokusu güzel ama fazla dayanmadı tohumu nerdi ki acaba çıkarıp eksem tutarmı şimdi
tam zamanı şimdi tohumları ekin
MEGEP’in Karanfil yetiştiriciliği kitapçığınıdaki katmerli ve yalınkat fide ayrımı konusundaki yazısı tam tersi olacak sanırım. Ben koyu yeşil fideleri attım ve hafif sararan fideleri diktim. Tamamı yalınkat şebboy çıktı. Sanırım köyü yeşil olanları dikmeliydim. Bahçenin her tarafında bir sürü lila renginde yalınkat sebboyum oldu. Bol miktarda tohum ürettim diye teselli buldum. Ama inşallah gelecek yıl fide seciminde kitapçığın tersini yapacağım.