Çiçek Bakımı

Ev Bitkileriniz İçin Doğal Gübre (Kompost) Nasıl Yapılır?

İdeal sıcaklık, doğru ortam, yeterli sulama, ışık ve nem. Bitkilerinizin sağlıkla büyümeleri için uygun koşulları sağladıysanız artık onu beslemeye geçebilirsiniz. Bu yazımızda size organik gübreler nelerdir ve evde organik gübre nasıl yapılır detaylı bir şekilde anlatacağız.

Gübre, bitkinin beslenmesinde gerekli olan kimyasal elementleri sağlamak için toprağa ilave edilen maddedir. Toprak ve suyun yeterli olamadığı noktada, bitkilerin gerek duyduğu bir çok maddeyi sağlamak için gübre kullanılır.

kompost gübre yapımı
Görsel: Re-work

Gübreleri organik ve inorganik gübreler diye ikiye ayırabilir. İnorganik gübreler de kendi içlerinde 5’e ayrılırlar. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

  • Basit Gübreler
  • Kompoze Gübreler
  • Mikro Besin Gübreler
  • Yavaş Eriyen Gübreler
  • Karbondioksit Gübresi

Ancak inorganik gübre dememizin sebebi bu gübrelerin kimyasal maddelerden yapıldığını düşündürmesin. Biz bu yazımızda daha çok kompoze yani kompost gübreler üzerinde duracağız.

Kompost Gübre Nedir? Faydaları Nelerdir?

İçerisinde birden fazla bitki besini barındıran gübrelere kompost gübre denir. Kullanıcılara zamandan, iş gücünden ve maliyetten tasarruf ettiren bu gübrelerin içeriğinde çoğunlukla azot, fosfor ve potasyum bulunur. Bunlara ilaveten mikro elementler de kompost gübrede yer alır.

Organik gübre kullanmanın faydaları şu şekilde sıralanabilir;

  • doğal gübreOrganik gübre sayesinde toprak besin maddelerince zenginleşir.
  • Kompost gübre ile dengeli besin alan bitki, tek yönlü beslenmemiş olur.
  • Organik gübre kullanımı ile toprak tavda tutulur, daha rahat havalandırma sağlanır.
  • Toprağa humus kazandırmanın en pratik yollarından biri de organik gübrelerdir.
  • Organik gübreler toprağa fazlaca su girmesini sağlayıp toprağın su tutma kapasitesini artırırken toprağın pH yapısını da düzenler.
  • Organik gübre sayesinde toprak ısısı düzenlenir.
  • Doğal gübre ile toprakta yaşayan mikroorganizmalar sayıca artırılır.
  • Kompost gübreler topraktaki fosforu kullanılabilir hâle getirir ve devamlı olarak azot ve karbon sağlarlar. (Trakya Üniversitesi – Bahçecilik ve Gübreleme)
Doğal Gübre (Kompost) Nasıl Yapılır?

Evinizde baktığınız bitkileriniz için illa ki hazır gübre almak zorunda değilsiniz. Mutfaktaki atıklarınızla ve de doğada kolaylıkla bulabileceğiniz malzemelerle saksı bitkilerinizi besleyebilir, kompoze gübre yapabilirsiniz. Üstelik bu sadece bitkilerinizin sağlıklı büyümesini sağlamakla kalmayacak, toprağı da beslemenize imkan sunacaktır. 

Ortaya çıkabilecek kötü koku sebebi ile kompost gübre hazırlığını evlerinizde yapmanız pek önerilmez.

Gerekli malzemeler;

Kompost yapabilmek için iki türlü malzemeye ihtiyaç duyarız. Bunlar kahverengi ve yeşil malzeme olarak adlandırılır. Yeşil malzeme için yaş, kahverengi malzeme için kuru malzemeler de diyebiliriz. Son olarak ihtiyacınız olan şey de bu malzemeleri karıştırabileceğiniz en az 1 metre boyunda 30x40cm eninde bir teneke kutu.

ev yapımı gübre
Görsel: pinterest
Yeşil malzemeler;
  • Budanmış taze çiçek kalıntıları ve yapraklar
  • Biçilmiş çim atıkları
  • Sebze ve meyve kabukları
  • Hayvan dışkısı
  • Yaş taze otlar
  • Çay posası
  • Yumurta kabukları
  • Mutfak kalıntıları (atık gıdalar)

Et, balık, tavuk ve süt gibi böcekleri çekebilecek; bakteri üretip gübrenin yapısını bozabilecek malzemeler önerilmez.

evde gübre yapmak
Görsel: Wiki How
Kahverengi malzemeler:
  • Kurumuş yapraklar
  • Dal parçaları ve ağaç kabukları
  • Saman
  • Peçeteler, küçük parçalara ayrılmış gazete kağıtları
  • Eğer bulunabilirse torf toprak da kullanılabilir.

Kompostu hazırlama ve kullanma aşamalarını 4 evrede inceleyebiliriz.

 1. Evre: Kompost Malzemelerini Toparlama 

Kaliteli bir organik gübre elde etmek için elinize geçen her malzemeyi toplamamalısınız. Malzemeler arasında oransal bir eşitlik olmalıdır.

Sağlıklı bir gübre hazırlayabilmek için kahverengi ve yeşil malzemelerden eşit miktarda kullanılması gerekir.

gübre malzemeleri

2. Evre: Kompost için Yaprak Humusu Hazırlanması 

Kalın naylon bir torba içerisine toplamış olduğunuz yaprakları doldurun ardından yapraklara bir hortum yardımı ile ıslatın. Dilerseniz öncesinde yaprakları yıkayıp da torbalara doldurabilirsiniz.

Daha sonra bu poşete 5-10 delik açıp güneş alabileceği bir yerde ağzı kapalı olarak bekletin. Üzerine ağır bir cisim koymanız süreci daha iyi ilerletecektir. Poşeti en az 6 ay bekletin. (Ne kadar çok beklerse o kadar zengin bir malzeme ortaya çıkacaktır.) 

3. Evre: Kompostun Hazırlanması 

İyi bir kompost hazırlamanın sırrı karbon ve azot oranını dengelemekten geçer. Bunu elde etmek zor değildir, kompost hazırlık esnasında doğru oranlarla doğru adımları izlemek yeterli gelecektir.

Öncelikle hazırlanacak yığını kat kat hazırlamanız gerekir ve ilk kullanılacak malzemeler de kahverengi malzemelerdir. 

Kompostunuzu hazırlayacağınız kompost kovanızın dibine yaklaşık 15- 20 cm kadar kahverengi mazlemelerinizi karıştırarak hazırladığınız katmandan ekleyin. Onun üzerine yine aynı kalınlıkta bir miktar yeşil malzeme karışımı ilave edin.

Eğer süreci biraz hızlandırmak isterseniz bir çubuk ile biraz karıştırıp içerisine azotlu kimyasal bir gübre serpebilirsiniz.

kompostDaha sonra yaklaşık 25mm kalınlığında bahçe toprağı veya bulabilirseniz torf toprağı ilave edin. Torf toprak muhteşem bir kahverengi malzemedir.

Biraz nemlendirmenin ardından tekrar bir kat kahverengi malzeme eklediğiniz kovanızın üst kısmına biraz toprak ve eşit miktarda kahverengi ve yeşil malzemeyi karıştırarak elde ettiğiniz katmanı ilave edin. Burada en önemli nokta bu yığının nemli kalmasıdır. 

15 günde bir karışımı alt üst ederek karıştırın. Bu işlemi uygularken kokudan rahatsız olmamak için maske kullanabilirsiniz. 

Hazırladığınız yığını en fazla 100 – 120 cm yüksekliğinde olacak şekilde hazırlamanız önemlidir. Bunun yanı sıra yığında kullandığınız dal ve gazete gibi büyük parçaları ufaltarak kullanmanız size kolaylık sağlayacaktır.

Hazırladığınız karışımı 1 ay sonra biraz su ile nemlendirerek iyice alt üst ederek karıştırın. Kompostunuz kahve rengine dönüp toprak kokmaya başladığında kullanıma artık hazır demektir. Bu süreç yaklaşık olarak 4-5 ay sürebilmektedir.

kompost yapımı

evde kompost

4. Evre: Kompostun Kullanılması 

Topraktan maksimum verimi almak istiyorsanız havalar ısınmaya başladığı zamanda yani ilkbaharda bitkilerinizin topraklarına 5’er santim kalınlığında bir tabaka olarak kompostunuza ilave edin ve toprağa karıştırarak tam olarak yayıldığından emin olun.

Kompost hazırlığı yaklaşık 1 sene süren, zaman alan ancak çok yormayan bir süreçtir. Yılda birer defa bahçe veya saksı çiçeklerinize kompost takviyesi yapabilirsiniz. 

Bu sistemde solucan (kırmızı Kaliforniya solucanı) kullanımı da söz konusu olabilmektedir. Uygun ortam sağlandıktan sonra hızlı bir kompost elde edebilmek mümkündür.

Kompost Hazırlığı ve Kullanımı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular ve Yanıtları
  • Kompost bitkiler için düzenli kullanılması gereken bir ek besin midir? 

Düzenli kompost kullanımıyla her çeşit toprağı daha verimli hâle getirebilirsiniz. Daha sağlam ve mineraller yönünden zengin bir toprak elde etmek

  • Kompost hazırlarken malzemeleri karışık halde atabilir miyiz?

Kompost hazırlığı esnasında yukarıda anlattığımız gibi sıralı şekilde kompostu kaba yerleştirmeniz önerilir ancak sadece iki katman yapacaksanız önce yaş sonra kuru malzemeyi ilave etmeniz önerilir.

  • Kompost oluşumunu nasıl hızlandırabiliriz?

Hazırlayacağınız kompostun daha kısa zamanda oluşmasını sağlayabilmek için, kullanacağınız malzemeleri kovaya doldurmadan önce küçük parçalar haline getirebilirsiniz.

  • Kompost içerisine kesinlikle konmaması gereken malzemeler nelerdir?

Kompost içerisine kesinlikle et, balık, tavuk, süt ve süt ürünleri konmamalıdır. Mutfak artıklarından yağlı yiyecek atıkları, kedi ve köpek dışkıları, tıbbi atıklar, naylon ve alüminyum malzemeler kompostunuz içerisinde yer almamalıdır.

  • Kompost gübre fiyatları nasıl?

Piyasada çeşitli fiyat aralıklarında kompost gübreler bulunabilmekte. 5 kilo bir kompostu 15 TL gibi cüzi bir fiyata satın alabilirsiniz. İhtiyaç miktarınıza göre hazır almak daha zahmetsiz olabilir. Ancak bahçe için kullanacaksanız maliyetiniz biraz fazla olabilir.

İlgili Makaleler

7 Yorum

    1. Kompost işleminin yapılması için illaki teneke kutu gerekmez. Boş arazide toprak üstünde bile yapabilirsiniz. Kompostun fermante olabilmesi için en az bir metrelik bir yükseklikte olması gerekir. Bunun sebebi basınç altında sıcaklığın artarak fermantasyon sürecini başlatmaktır. Üzerine ağır bir cisim koyulduğunda basınç artacağından süreç hızlanacaktır

  1. Yaprak humusunda ,üzerine ağır bir cisim koymanız süreci hızlandırır demişsiniz.Bu ne demek , ağır cisim koymanın amacı nedir detaylı anlatır mısınız?

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir