Kültür & Sanat

Çiçeklerle Konuşmak Gerçekten Gelişimlerini Etkiler Mi?

Çiçeklerin onlarla konuşulduğunda, güzel sözler söylenildiğinde veya müzik dinletildiğinde bunları anladığı ve daha güzel açtığı düşünülür. Peki bu gerçekten doğru mudur?

Bitkilerle konuşmanın gerçekten bir faydası olup olmadığı yıllardır konuşulan bir konudur. Hatta bu konuda insanların ikiye ayrıldığını söylemek de mümkün. Bir kısmı bunun sadece bir uydurma olduğunu düşünürken, oldukça büyük bir kitle de çiçeklere müzik dinleterek ve konuşarak daha hızlı gelişim sağladıklarını kabul ediyor.

Olaya biraz da bilimsel açıdan bakalım. Penn State University, “Bitkilerle konuşmak büyümelerine yardımcı oluyor mu?” başlığı ile yayınladığı yazısında bu konu ile ilgili oldukça ilgi çekici açıklamalara yer vermiş. Üniversitenin Bahçe Bitkileri bölümü başkanı Rich Marini bu konu ile ilgili fikirler çok fazla yürütülse de bir araştırmanın olmadığını belirtiyor. Ancak bitkilerin sese tepki verdiklerine dair bulgular olduğunu söylüyor.

Bitkilerin değişen çevrelere tepki verebilme yetileri vardır. Bu onların hayatta kalabilmeleri için gereklidir. Yeri değiştirildiği için yaprakları solmaya başlayan bir çiçeği düşünün. O esnada yanlış olan bir şeylere tepki verdiği için yapraklarını eğiyor ve size bir mesaj veriyor.

Bitkiler etraflarında yaşam olmasını isteyen canlılardır. Böceklerin veya rüzgarın hiç olmadığı bir yerde bir bitkinin çoğalabilmesi neredeyse imkansızdır. Bitkiler titreşimlere karşılık verirler. Sese tepki vermelerin de esas sebebi budur. Titreşim…

Yani Profesör Marini kerametin şarkılarda veya sözlerde olmadığını; konuşmakta olduğunu söylüyor.

çiçeklerle konuşmak
Görsel: BBC

İşin bilimsel kısmına yoğunlaşacak olursak, çiçeklerinizin sizin söylediğiniz kelimeleri anlamaları ne yazık ki mümkün değil. Fakat bu sözlerinize tepki vermediği anlamına gelmiyor. Bitkinizle konuşmanız, onun yapraklarını okşamanız ve ona müzik dinletmeniz onun gelişimini olumlu yönde etkileyecektir. Ancak bitkiniz onlara söylediğiniz sözleri anlayarak bunu gerçekleştirmeyecektir.

Bitkiler etraflarında yaşam isterler. Bitkilerle sürekli konuşarak onların büyümeleri gözlemlendiğinde, bu durumun oldukça etkili olduğu görülür. Bitki yetiştiricileri de bu durumdan “çiçeklerin bizleri anladıkları” sonucunu çıkarmışlardır. İşin gerçeği ise bundan biraz daha farklıdır. Çiçeklerin bizim algıladığımız şekilde hayatı algılamaları teknik olarak mümkün değildir. Gelişmiş bir sinir sistemleri ve düşünme yetileri olmadığı için sözlerimizi anlamlandırarak ona göre tepkiler verebilmeleri ise imkansızdır.

Bu durumdan çiçeklerin dış dünyayı algılayamadıkları sonucu çıkarılamaz. Elbette fizyolojik olarak çevrelerini algılayabilirler fakat duygusal olarak kelimelerimizi anlayıp tahlil edebilme yetileri yoktur.

çiçeklere müzik dinletmek
Görsel: Dangarden
Çiçeklerle konuştuğumuzda bundan etkilenmelerinin sebebi tam olarak nedir?

Bunun tek sebebi sizin onlarla konuşuyor olmanızdır. Bitkilerle konuştuğunuz zaman vücudunuz çeşitli titreşimler ve gazlar yayar. Yani sizin onlara ne söylediğiniz önemli değildir. Önemli olan bir şeyler söylemenizdir. Yani siz çiçeğinize “canım, güzelim, seni seviyorum” deseniz de “senden nefret ediyorum”  deseniz de çiçek aynı tepkiyi gösterecektir.

Aynı durum müzik türleri için de geçerlidir. Arabesk müzik dinletilen çiçek ile klasik müzik dinletilen çiçek farklı reaksiyonlar göstermez. Hatta titreşim oranının daha fazla olması, metal müzik dinletilen çiçeklerin gelişiminin daha hızlı olduğunu göstermiştir.

Çiçeklerle konuşma konusuna geri dönecek olursak, insanların konuşurken yaydığı karbondioksit gazı, bitkilerin içerisinde bulundukları ortam için faydalıdır. Artan karbondioksit miktarı ile fotosentez hızları artar ve gelişimi hızlanır. (Bu hesaba göre bitki ile aynı odada olmanız dahi onun için fayda sağlayacaktır.)

çiçeklerle konuşmakla ilgili karikatür
Görsel: Sütaş
Çiçeklerin yapraklarını okşamak gelişimlerini hızlandırır mı?

Bitkiler bedensel temas ile sevgiyi algılayan canlılar değillerdir. Onların yapraklarını okşamanız hatta öpmeniz onları mutlu etmeyecektir. Ancak bitkilerinizin yapraklarını okşamanız onların hareketlerine katkı sağlayacaktır. Bu da yapraklar ve gövde arasındaki besin iletimi, su iletimi gibi ihtiyaçları kolaylaştıracaktır.

Çiçeklere müzik dinletmek ve müzikle tedavi

Müzikle tedavi bilinen ve kabul edilen bir gerçektir. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi’nin müzikle tedavi ile alakalı bir makalesinde bu durumdan şu şekilde bahsediliyor;

  • Türk dünyasında binlerce yıldır kullanılan tedavi yöntemlerinden biri de “Müzikle Terapi”dir. İslamiyet öncesi Türk Devletlerinde bu yöntem ozanların ve şamanların önderliğinde yürütülüyordu. Kam, baksı, şaman ve ozanlar ilk psikologlar olarak nitelendirilir.
  • Dönemin müzik aletlerinden kopuz eşliğinde söyledikleri dini ezgiler ile tedavi uygulanıyordu.
  • Mitolojide de yer alan müzikle tedavi, Eski Yunan’da lir eşliğinde söylenen şarkılar ile kaynaklara geçmiştir.
  • Sanatın tedavi aracı olarak kullanılması hemen hemen her coğrafyada gerçekleşmiştir. Asya ve Çin coğrafyasında da ağırlıklı olarak kullanılan müzikle tedavi bilhassa psikoterapide,  Konfüçyüs’ün tedavi uygulamalarında kullanılmıştır.
çiçeklere müzik dinletmek
Görsel: Eco Chunk

Burada da belirtildiği gibi müziklerin canlılar üzerinde etkisi olduğu yadsınamaz bir gerçek. Ancak üstte de bahsettiğimiz gibi, çiçeklerde durum biraz daha farklı. Yani çiçekler için müzik üstüne yazılmış olan sözler çok da bir anlam ifade etmiyor. Önemli olan müziğin yaydığı titreşim. Bazı kaynaklarda dini içerikli müziklerin veya klasik müziğin bitkiyi daha iyi geliştirdiği iddia ediliyor ve çeşitli deneylerle kanıtlanmaya çalışılıyor. Ancak bizim yaptığımız araştırmalara göre bunun bilimsel bir dayanağı yok. Kaldı ki dini açıdan da inanılan kitaplarda bu şekilde bir bilgi yer almıyor.

Yani kutsal ezgiler dinletilen bir bitki, arabesk müzik dinletilen bir bitkiye oranla daha yüksek verim sağlıyor diyemeyiz. Hatta bazı kaynaklar yaydıkları titreşimin şiddetine dayanarak bitkiler için en yüksek büyüme performansı sağlayan müziklerin metal müzikler olduğunu belirtiyor.

Bunun yanında bazı kaynaklar “Mozart Etkisi” diye bir olgudan bahsediyorlar. BBC’nin Türkçe kaynaklarında yer alan bilgiye göre, Nature dergisinde 90’ların başında yayımlanan araştırmada, belirlenen üniversitelerdeki öğrencilere bir takım testler uygulanıyor. Akıl yürütme güdülerine bağlı olan bu test sonucunda Mozart’ın eserlerini (piyano eserleri) dinleyen öğrencilerin yine dinlendirici, rahatlatıcı müzikler dinleyenlere nazaran daha başarılı oldukları gözlemleniyor.

DENEY: Klasik Müziğin Çiçekler Üzerindeki Etkisi

Bir başka kaynak da bitkiler üzerinde klasik müzik etkisi üzerine denemeler yapıldığından bahsediyor. Bu deney ise şu şekilde gerçekleşiyor;

Aynı türde bitki grupları 1’den 5’e kadar numaralandırılıyor. Bu 5 grup aynı miktarda ışık, güneş ve su alıyor. Toprakları ve saksı boyutları aynı. Deneyi 1973 yılında gerçekleştiren Dorothy Retallack, bitkilerin hepsi için aynı koşulları sağladığını belirtiyor;

  • 1 nolu gruba Bach dinletiliyor.
  • 2 nolu gruba Hintçe klasik müzik dinletiliyor.
  • 3 nolu gruba çok yüksek sesli rock ve metal müzik dinletiliyor.
  • 4 nolu gruba Country-Western tarzı müzik dinletiliyor.
  • 5 nolu gruba ise hiç müzik dinletilmiyor.

Peki sizce sonuç ne olmuştur? Hangi sera grubu daha iyi gelişme göstermiştir? Dahası bu deneyden kötü etkilenen bir bitki olmuş mudur? Yazının devamını okumadan önce bir tahmin yürütün :)

Bir tahminde bulunduysanız işte sonuçlar;

müzik dinletilen çiçekler
Görsel: iStock
  • 1 nolu grupta çiçeklerin sayısına bir atış olduğu ve bitkinin büyümesinin büyük ölçüde arttığı gözlemleniyor.
  • 2 nolu grupta da aynı 1. grupta olduğu gibi bitkilerin büyük oranda büyüdüğü, çiçeklerin sayısının da gözle görülür şekilde bollaştığı sonucuna varılıyor.
  • 3 nolu grupta bitkilerin yüksek sesli rock müziği pek sevmedikleri sonucuna varılıyor. Hatta uzun süreli devam edildiği zaman yapraklarda küçülmeler olduğu (yeni çıkan yapraklarda) ve bitkilerin fazla sulandıklarında gösterdikleri etkilere benzer davranışlar sergiledikleri gözlemleniyor. Daha sonraları bu grup da kendi arasında 3 ayrı gruba ayrılıyor. İlk gruba 8 saat boyunca F akoru ile müzik dinletiliyor. Aynı nota 2. gruba 3 saat boyunca dinletiliyor. Son olarak da 3. gruptaki bitki sessizlik içerisinde bırakılıyor. Sonuç ise oldukça ilginç. Birinci gruptaki bitkiler iki hafta içerisinde ölüyor. İkinci grup ise ilk gruba nazaran daha sağlıklı olarak ilerliyor. Ancak son grup daha sağlıklı olarak yaşıyor.
  • 4 nolu grupta Country-Western tarzı müzik dinleyen bitkilerde ise aşırı bir büyüme gözlemlenmiyor.
  • 5 nolu grupta görülen etkiler 4 numaralı grupla hemen hemen aynı çıkıyor.

1 ve 2 nolu seralarda aynı sonucu almamız bitkinin sözlerden değil melodiden etkilendiğini kanıtlıyor ve klasik müziğin bitki gelişimindeki etkisini bizlere vurguluyor. 3 numaralı sonuç yukarıda iddia ettiğimiz gerçeklerle tamamen ters bir tezi savunuyor.

Siz de evinizdeki bitkilerinize dönemsel olarak 2 – 3 ayrı türde müzik dinletip, en yüksek verim gördüğünüz müziği daha sonra sürekli olarak kullanabilirsiniz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir