Soslar, yemek pişirirken oldukça etkilidir. Bir yemeğin lezzeti kadar sosun lezzeti de önemlidir. Yemeklerin eşlikçisi ve tamamlayıcısı olan çeşitli soslar vardır. Yemeğin tadını güçlendirebileceğiniz, yemeğinizi unutulmaz hale getirecek ve dünya mutfağında en sık kullanılan 5 sos tarifini, yazımızın detaylarında bulabilirsiniz!
Dünya mutfağında en çok sos kullananlar Fransızlardır. Sos konusunda dünyada nam salmış olan Fransız mutfağından çıkan soslar, bugün tüm dünya mutfaklarında da kullanılıyor. Geleneksel olarak soslar, yemekten ayrı olarak pişirilip servis esnasında yemeğin yanına ya da üzerine dökülüyor. Ve soslar asla ana yemeğin önüne geçmiyor. Fransız mutfağından çıkıp tüm dünyaya yayılan beş temel sos var: Beşamel sos, beyaz sos, kahverengi sos, sarı sos ve kırmızı sos. Siz de bu beş temel sosu yakından tanıyıp yemeklerinize dahil etmek isterseniz yazımızı okumaya devam edebilirsiniz!
En Sık Kullanılan 5 Sos
Beşamel Sos (Béchamel Sauce)
Yapması en kolay olan soslardan biri, beşamel sostur. Süt, un ve terayağınız varsa kolayca bir beşamel sos hazırlayıp yemeklerinize lezzet katabilirsiniz. Sebzeden makarnaya, pizzadan tavuk yemeklerine kadar çeşitli yerlerde kullanabileceğiniz beşamel sosu deneyerek farklı lezzetler hazırlayabilirsiniz. Sosu hazırlamak her ne kadar kolay olsa da tabii ki ufak noktalara dikkat etmek, sosu tam kıvamında hazırlamak önemli. Siz de bu sosu denemeye hazırsanız tarife geçebiliriz!
Gerekli Malzemeler:
- 2 yemek kaşığı un,
- 2 yemek kaşığı tereyağı,
- 450 mililitre süt,
Yapılış:
- Sos tenceresine tereyağını koyun ve ocağın altını orta ateşe getirin.
- Tereyağı erimeye başladığında unu da ilave edin ve sosu karıştırmaya başlayın. Karıştırma işlemini hiç bırakmayın.
- Unun kokusu çıkana kadar kavurma işlemini sürdürün.
- Un kavrulunca sütü yavaş yavaş karışıma ekleyin ve bir yandan sosu çırpmaya devam edin.
- Sos pürüzsüz bir kıvam alınca tüm sütü ilave edip orta ateşte sosu karıştırmayı sürdürün.
- Sos kıvam alıncaya kadar sürekli sosu karıştırın. Son olarak tuzunu da ekleyin ve işte sosunuz hazır!
- Hazırladığınız beşamel sosu, sosun üzeri katılaşmadan hemen kullanabilirsiniz.
Kahverengi Sos (Espagnole)
Özellikle et yemeklerine çok yakışan, yoğun bir tada sahip olan kahverengi sos var şimdi sırada. Yapımı beşamel sos kadar hızlı olmasa da hazırlaması en az onun kadar kolay diyebiliriz. Hazırlaması yaklaşık 3-4 saat süren kahverengi sos ile et yemeklerine farklılık katabilirsiniz. Ama bu sosun her damağa hitap etmeyebileceğini baştan söyleyelim!
Gerekli Malzemeler:
- 1 adet soğan & kereviz sapı & havuç,
- 2 yemek kaşığı tereyağı,
- 2 yemek kaşığı domates püresi,
- 1 litre et suyu,
- 2 yemek kaşığı un,
- Tuz, karabiber.
Yapılış:
- Tereyağını derin bir tencereye koyun ve yağı eritin. Soğanı, kereviz saplarını, havuçları iri parçalar halinde bölüp tencereye koyun. Sebzeleri yaklaşık beş dakika kadar kavurun.
- Kavurduğunuz sebzelerin üzerine et suyunu, domates püresini ve baharatları ekleyin.
- Yaklaşık 2 saat kadar sosu orta ateşte pişirin. Sosun içindeki sebzeler yumuşacık olunca sosu tülbentten ya da örtüden geçirerek süzün. Ve sosunuz hazır!
Sauce Velouté (Beyaz Sos)
Beşamel sosa benzerliği ile dikkat çeken beyaz sos, özellikle balık yemeklerinin baş tacı. Beşamel sostan farklı olarak süt yerine balık, et ya da tavuk suyu ile hazırlanan beyaz sos, kıvam olarak da biraz daha yoğun. Balık yemeklerine, et yemeklerine, tavuklu yemeklere ve ayrıca sebzelere bu sos ile yenilik katabilirsiniz!
Gerekli Malzemeler:
- 1 litre tavuk, et ya da balık suyu,
- 60 gram tereyağı,
- 60 gram un.
Yapılış:
- İlk olarak kullanacağınız suyu tencereye koyun ve kaynama noktasına gelinceye kadar kaynatın.
- Farklı bir sos tenceresinde tereyağını eritin. Üzerine unu ekleyin ve unun kokusu çıkıncaya kadar karıştırma işlemini sürdürün.
- Sosu karıştırırken tahta kaşık kullanmaya dikkat edebilirsiniz.
- Tereyağını ve unu karıştırırken kaynama noktasına getirmiş olduğunuz suyu yavaş yavaş karışıma eklemeye başlayın.
- Yine sosu karıştırmaya devam edin. Sosu orta ateşte pişmeye bırakın. Yaklaşık üçte biri kalıncaya kadar sosu pişirmeye devam edin.
- Sosunuz iyice kıvam aldığında sosu ocaktan alıp süzgeçten geçirin ve pürüzsüz olan kısım artık lezzetli mi lezzetli bir beyaz sos oldu!
Hollandaise Sauce (Sarı Sos)
Özellikle kahvaltılarda kullanılan Hollandaise sos, sarı rengi ve eşsiz lezzeti ile çok sevilen soslardan biri. Kahvaltılarda ekmekle, krakerle ya da balık ve sebze yemekleri ile bu sosun sık sık kullanıldığını söyleyebiliriz. Bu sosu en çok gördüğünüz iki lezzet muhtemelen kuşkonmaz ve eggs benedict. Biri kahvaltılık biri ana yemeğin eşlikçisi olan bu iki lezzet de sos ile en iyi uyumu sunuyor. Biraz sabır ve biraz dikkat ile siz de leziz mi leziz bir hollandez sos hazırlayabilirsiniz. Ayrıca bu sos ile sevdiklerinizi şaşırtabilirsiniz!
Gerekli Malzemeler:
- 3 yumurta sarısı,
- 125 gram tereyağı,
- 1 yemek kaşığı beyaz şarap sirkesi veya 1.5 yemek kaşığı limon,
- Yarım çay kaşığı tuz,
- 2 yemek kaşığı soğuk su.
Yapılış:
- Bir sos tenceresi içerisine tereyağını ekleyin. Yağı yakmadan eritin. Yağın üzerine çıkan beyaz köpükleri temizleyin.
- Yağı süzgeçten geçirip partiküllerden kurtulun. Karışım ılık hale gelinceye kadar bekleyin.
- Yumurta sarılarını beyazlarından dikkatlice ayırın. Üzerine sirkeyi ve suyu ekleyin. Derin bir cam kase işinizi kolaylaştıracaktır.
- Çırpma teli ile sosu karıştırmaya başlayın. Dikkatli bir şekilde, sürekli aynı yönde, sosu karıştırın.
- İyice ısınan tencerenin üzerine kaseyi oturtun ve sosu benmari usulü pişirme işlemine başlayın.
- Karışım krema kıvamını aldığında kasesi alıp soğumaya bırakın.
- Ilık yağ ve yumurtalı karışımı dikkatlice bir araya getirin. Ve son olarak tuzu ekleyin.
- Ayrıca dilerseniz bu sosa bir miktar karabiber de ekleyebilirsiniz.
- Leziz mi leziz Hollandez sosunuz hazır!
Kırmızı Sos (Domates Sosu)
Sıra geldi son sosumuz, lezzetiyle parmak ısırtıp her yemeğe yakışan domates sosuna! En çok kullanılan soslardan biri olan kırmızı sos; pizzadan makarnaya, sebze yemeklerinden et yemeklerine kadar pek çok yemekte karşımıza çıkıyor. Hazırlaması kolay olan bu sos ile siz de lezzetli yemekli hazırlayabilirsiniz. Pizzalar, et yemekleri, tavuk yemekleri, kahvaltılıklar… Ayrıca bu sosu hazırladıktan sonra kavanozlara koyup saklayabilirsiniz!
Gerekli Malzemeler:
- 3 yemek kaşığı zeytinyağı,
- 1 su bardağı rendelenmiş havuç,
- Çeyrek su bardağı un,
- 6 domates,
- 1 diş sarımsak,
- 1 su bardağı rendelenmiş soğan,
- 4 su bardağı et ya da tavuk suyu,
- 1 tatlı kaşığı şeker,
- Tuz, karabiber.
Yapılış:
- Soğanları ve havuçları derin bir sos tenceresinde zeytinyağı ile kavurun. Soğanlar pembeleşinceye kadar bu işlemi sürdürün.
- Daha sonra unu da ekleyip unun kokusu çıkıncaya kadar karıştırma işlemine devam edin.
- Unun kokusu çıktıktan sonra bu karışımın üzerine doğranmış domatesleri ilave edin. Sarımsağı ve et ya da tavuk suyunu da sos karışımına ekleyin.
- Sosu yaklaşık 2 saat kadar pişirip domates sosunun kıvam almasını sağlayın.
- Son olarak şekeri ve tuzu da ilave edip karışımı mikser yardımıyla pürüzsüz bir hale getirin ve domates sosunuz hazır!
Ayrıca bu soslar haricinde dünya mutfağında kullanılan pek çok sos vardır. Pesto sosu, vinaigrette, aioli sos, mayonez… Bu soslar da beş temel sos kadar çok olmasa da sık sık karşınıza çıkar. Ana soslardan ilham alarak ortaya çıkan yan soslar da en az ana soslar kadar çok kullanılır. Yemeklerin yanında ya da yemeklerle birlikte sunabileceğiniz temel soslarla ilgili tüm detayları yazımızda bulabilirsiniz. Ayrıca bu sosları Çiçeksepeti‘nden online olarak kolayca satın alabilirsiniz!
Ayrıca ilginizi çekecek diğer yazılarımız:
