Her yıl aralık ayında geri sayım başlıyor. Gelişini daha dün gibi hatırladığımız yıl bir bakmışız bitmiş bile! Yeni yılı karşılarken ilginç bir yılbaşı ritüelini öğrenmeye ne dersiniz?
“Bir yıla nasıl girerseniz bütün bir sene öyle gider!” diye düşünenlerdenseniz, siz de bu senenin yılbaşı programını çoktan yapmışsınız demektir. Fakat bu inanış son yılların trendi değil, yüzyıllar öncesinden beri yeni yıla girerken özellikle gerçekleştirilen bir yığın gelenek var.
Bu geleneklerin birçoğu bize ait olmamakla beraber, hiçbirimiz o yeni yılı ağlaya zırlaya karşılamıyoruz tabi ki, en azından bilinçli olarak yapmıyoruz yani. Gülelim, eğlenelim, dostlarla coşalım diye uğraşıyoruz.
Çünkü her ne kadar yılbaşı gelenekleri bizim kültürümüzde çok yer bulamasa da, “Nasıl başlarsan öyle gider” düşüncesi bizlerde de oldukça hakimdir. Bu sebepledir ki yılbaşında en sevdiklerimizle olmak isteriz, bir yılı daha birlikte gülerek, eğlenerek geçirebilmek için.
Fakat işi bizim kadar basite indirgemeyen ırklar da var, bir takım mitlerden esinlenerek türetilmiş gelenekler, yüzyıllardır itinayla her yılbaşında yerine getiriliyor. İşte o geleneklerin en önemlileri ve bilinenlerinden biri de ökse otunun altında öpüşmek.
Aslında yılbaşı dendiği zaman birçoğumuzun aklına ilk önce çam ağaçları gelir. Fakat en az çam ağacı kadar popüler başka bitkilerde yok değil. Yılbaşına özel 6 bitkiyi öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha çok Amerikan menşeili romantik-komedi filmlerinde rastladığımız, ökse otu altında gerçekleşen duygu dolu sahnelere aşina mısınız? Eğer sizin için tanıdık değilse bir de sağdaki görsele bakın. filmlerde sıklıkla karşılaştığımız bu bu duygu dolu sahnelerin kökeni, yüz hatta bin yıllar öncesine dayanıyor.
İskandinav mitolojisinde yer alan bir hikayeye göre, bir İskandinav tanrıçası olan Frigga bir oğlan çocuğuna sahiptir. Güzellik ve iyilik tanrısı olan oğlu Balder bir gün kötü bir rüya görür ve bu rüyanın yorumlanmasını ister. Rüya kendisinin ölümü ile ilgilidir ve bu onu endişelendirir. Frigga hemen oğlunun gördüğü kötü rüyayı yorumlatır. Ancak rüyanın yorumu korkunçtur ve gerçekten de Balder’in ölümünü işaret etmektedir.
Bunun üzerine tanrıça Frigga yıkılır. Ne yapacağını bilemez ve yeryüzünde bulunan bütün canlılara, oğlu Balder’e zarar vermemeleri için yalvarıp yakarır. Tek tek yemin ettirir hepsine oğlunu öldürmeyeceklerine dair. Bulutlaara, taşlara, dağlara, ağaçlara… Ancak ne var ki bir tanesini unutur, o da ökse otudur.
Balder’in bir tek ökse otu ile öldürülebileceğini öğrenen kötü niyetli Loki, ökse otundan bir ok yapar ve o okla Balder’i öldürür. Frigga yıkılır. Günlerce gecelerce tüm doğaya oğlunu diriltmesi için yalvarır, gözyaşı döker. Frigga’nın gözyaşları ökse otunun üzerine düşer, oralardan küçük beyaz çiçekler yeşerir.
Anne Frigga o kadar çok dua eder ki, Balder bu kadar dua üzerine dirilir. Anne tanrıça Frigga, bu mutlu anı kutlamak için ökse otunun altında tek tek bütün canlıları öper. Söylenene göre o gün bugündür, yeni bir yıla girerken ökse otu altında öpüşmek uğur, şans, mutluluk ve şükran simgesidir.
Ökse otu gözden kaçırılan ve akabinden korkunç hissiyatlar yaratan bir bitkidir. Bu sebeple özellikle Amerikan kültüründe bayram zamanlarında kapılara asılır ki dikkatlerden kaçmasın diye.
Anlatılan bir diğer hikayede de Loki’nin kör tanrı Hodur’u kandırarak onu öldürttüğü söylenir. Bu hikayede ökse otunun bir cinayet aracı olarak kullanılmasının ardından, etkilerini ortadan kaldırmak amacıyla barış ve dostluk simgesi haline getirilmesi sağlanır.
Peki ökse otu aslında nedir? Nerede yetişir? Ökse otu biyolojik olarak incelendiğinde, her mevsimde yapraklı olan ve ağaçların dal ve gövdeleri üzerinde yaşayan yarı asalak bir bitki denilebilir. Yani doğada kendi halinde yetişip dallanıp budaklanan bir bitki değil ökse otu. Hal böyle olunca nerede karşınıza çıkacağı da hiç belli olmuyor.
Ökse otu hayvancılıkta ve ilaç sektöründe kullanılabiliyor ancak Süleyman Demirel Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre üzerinde konakladığı ağacın yapısını bozabilmektedir.
Ökse otunun faydaları da elbette az değil ancak yan etkilerini görmezden gelmemekte fayda var. Baş ağrısından yüksek ateşe bir çok rahatsızlığa sebep olabilir, bilhassa çocuklarda ölüme bile neden olabilir. Bu sebeple kesinlikle doktor tavsiyesi dışında kullanılmamalıdır.
İşin biyolojik kısmını geride bırakıp kültürel kısmına geri dönecek olursak, bu gelenek şimdi ne biçimde icra ediliyor biraz da onu konuşalım. Eğer bir kız olarak ökse otu çiçeği altında duruyorsanız, gelecek öpücük tekliflerini geri çevirmeniz yasak. Yoksa tüm yıl üzerinize yığılacak olan mutluluk, şans ve iyilikleri bir kalemde gururunuz uğruna silmiş oluyorsunuz. Bu durum da gençlerin, sevdiği kızı öpebilmek uğruna türlü türlü bahaneler üretip, o kadar çiçek dururken ökse otunun altına zarla zorla getirmesi ve reddedemeyeceği için de rahatça öpebilmesi biçiminde sonuçlanıyor :)
Aslında tüm yıl üzerinize şans, bolluk ve bereketin yağacağını düşününce masum bir öpücüğün hiçbir zararı olmadığını düşünüyoruz ama yine de karar elbette sizin :)
Çiçeklerin mutluluk kaynağı olduğunu sürekli dile getirip duruyoruz. Ökse otu gibisi var mıdır, aynı uğura sahip başka hangi çiçekler seçilebilir bilinmez ama şayet ökse otu bulamıyorsanız ve ille de öpülmek istiyorsanız, hemen Çiçek Sepeti’nden güzel bir çiçek siparişi veriyorsunuz, sonra da teşekkür öpücüklerine boğuluyorsunuz, hem de bir tane değil, bir yığın :)
