Kocaman parlak yaprakları ve pembe mor tonlarındaki çiçekleriyle oldukça gösterişli bir bitki olan kış ortancası veya diğer ismiyle berganya çiçeği, uzun ömürlü bir türdür. Bu yazımızda berganya çiçeği hakkında tüm detayları bulabilirsiniz.
Taşkırangiller ailesinin bir üyesi olan Bergenia çiçeği (Bergenia cordifolia), zemheri ortancası olarak da bilinen bir türdür. Geniş, parlak yapraklarıyla bahçelerin gözde çiçekleri arasında yer alan bu tür, ılıman iklimlerde daima yeşil kalır ve sonbahar/kış mevsimlerinde bronz yapraklarıyla oldukça güzel görünür. Genel özellikleri ise şu şekildedir:
- Ana vatanı orta ve doğu Asya’nın orman altlarıdır. Doğal olarak yetiştiği bilinen 6-8 türü vardır.
- Ülkemiz bahçelerinde en yaygın görülen tür Bergeniaxschmidtii olarak bilinen türdür. Geniş yapraklı, parlak ve yeşil bu türün yaprakları koyu bordo olan bir melez türünü de bulabilirsiniz.
- Çok yıllık, yaprak dökmeyen bir bitkidir. Ancak bazı türleri yaprak dökümü görülmektedir. Kısa kök saplı ve yayılmacı özelliğe sahiptir.
- Kış aylarındaki soğuklara ve don olaylarına karşı dayanıklı olmasına rağmen dip kısımlarını kuru yapraklarla kapatmanız, ömrünü uzatacaktır.
- Çok sıcak geçen yaz bölgelerini pek sevdiği söylenemez. Yaz aylarında gölgelik alanlarda bulunması daha faydalıdır.
Kış Ortancası Bakım Rehberi
Kış ortancası, yayılmacı bir tür olduğundan bahçenize bir kere ektiğinizde yavaş yavaş her yerde görmeye başlayabilirsiniz. Ancak tabii ki bunun için bazı şartların onun için uygun olması gerekir.
- Işık: Bahçelerde en çok tercih edilen türlerden biri olan kış ortancası, ağırlıklı olarak gölge alanları sever. Ayrıca ne kadar fazla güneş alırsa o kadar neme ihtiyaç duymaktadırlar.
- Toprak: Verimli, tınlı topraklar en uygun seçimdir. Geniş kümeler halinde bu tarz topraklarda yayılabilir. Eğer toğrağınız böyle değilse bir kat organik gübre ile seyrelttiğiniz killi toprakta da büyümesi mümkündür.
- Sulama: Nemli olmayı seven bitkinin 7-8 cm kadar malç katmanı ile kök bölgesini sürekli nemli tutabilirsiniz. Ağırlıklı olarak gölgede büyüyen bitki, eğer güneşli bir bölgedeyse daha sık sulanmalı ve nemini kaybetmemelidir.
- Isı ve Nem: Doğru oranda ışık ve nem alan kış ortancası, rahatça büyür. Yazları sıcak veya serin geçen yerlerde rahatça gelişen bitki, nemli bölgeler içinde uygundur. Ancak aşırı soğuk olan bölgelerde kış aylarında zarar görebilir.
- Gübre: Az beselenen bir tür olduğundan fazladan gübreleme işlemine gerek yoktur. Organik maddeler içeren tınlı toprak, tüm ihtiyacı olan besinleri sağlar.
- Gölge alanlarda yetişen ve büyüyen bitkinize zarar vermek için sümüklü böcek veya salyangozlar saldırabilir. Bu tarz haşerelerle baş etmek için bira tuzakları, yapışkan karton tuzakları veya diyatomik toprak kullanabilirsiniz.
Bergenia Türleri Nelerdir?
Doğada birçok farklı türü bulunan bergenya bitkisinin en bilinen türleri şu şekildedir:
- Cordifolia Winter Glow: 30-40 cm uzunluğa ve 45-60 cm genişliğe sahip olan bir türdür. Kırmızı saplarından pembe çiçekler çıkar ve oldukça güzel görünmektedir.
- Cordifolia Bressingham White: Winter Glow türüyle hemen hemen aynı boyutlarda olan bu tür beyaz çiçekleri sayesinde geceleri etrafı aydınlatır. Bu nedenle “moon garden” olarak da bilinen bir türdür.
- Cordifolia Angel Kiss: Kısa bir türdür ve 20-25 cm kadar uzar. Genişliği ise 25-30 cm kadardır. Beyaz veya açık pembe çiçekleri bulunmaktadır.
- Cordifolia Ballawley: Kış ortancalalarının en büyük çeşitlerinden biridir ve 60 cm kadar uzar. 45 cm kadar da genişliğe sahiptir. Gülkurusu veya kırmızı tonlarında çiçekleri vardır. Sapları da kırmızı tonlarındadır.
- Cordifolia Solar Flare: Alacalı, sarımsı ve yeşilimsi tonlara sahip olan büyüleyici bir türdür. Orta boylardadır ve 25-40 cm kadar uzar. 45 cm kadar da genişliğe sahip olabilir. Morumsu kırmızı tonlarında çiçekleri bulunmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
- Kış ortancası budanır mı?
Çok az budama gerektirden bir tür olan bergenya, yaz aylarında daha güzel görünmesi için ölü sapların kesilmesi şeklinde budanır. Solan çiçekleri tamaman koparmanız ise tomurcuklanma açısından zararlıdır. Bu nedenle nadiren yeşil ve sağlam bölgelerden uzak durarak lime lime olmuş yaprakların budanması yeterli olacaktır.
- Kış ortancası nasıl çoğaltılır?
Yeni bir kış ortancası elde etmek için tomurcuklanma dönemine müdahale etmemek için sonbaharda bölme işlemini kullanabilirsiniz. Bu işlem için öncelikle kök yumrusunu çıkarmalı ve sonra parmaklarınızla kök yumrusunu ayırmalısınız. Yavru yumruları ana köke zarar vermeden ayırdıktan sonra dikerek yeni bitkiler elde edebilirsiniz.
- Kış ortancası tohumdan yetişir mi?
Bitkiyi tohumdan yetiştirmek mümkündür ancak biraz uzun sürebilir. Tohumların çimlenmesi için temiz bir toprak kaışımına ve ışık alan bir yere yerleştirmelisiniz. 4-6 hafta sonunda çimlenme süreci tamamlanan tohumları toprağa dikebilirsiniz. Toprağın nemli ve sıcak olması oldukça önemlidir.
Yaşam alanlarınızı güzelleştirecek tüm bitkileri ve bitki bakım ürünlerini Çiçeksepeti’nde bulabilirsiniz. Okumayı seveceğiniz diğer bazı yazılarımız:
