Soyu Tükenmekte Olan Bir Kaktüs Türü: Yılbaşı Çiçeği
Schlumbergera nasıl bir bitkidir, nasıl yetiştirilir, yetiştirilirken dikkat edilmesi gerekilen detaylar nelerdir, nasıl çoğaltılır kısacası Schlumbergera yani yılbaşı çiçeği nedir ve nelere ihtiyaç duyar gibi merak edilen bütün soruların cevabı bu yazıda!
Schlumbergera yani yılbaşı kaktüsü birkaç türden oluşur. Bunlardan Schlumbergera russelina’nın ticari olarak üretimi artık yapılmamaktadır. Genellikle elden ele dağıtılarak çoğaltılan türü ise bizim birazdan bahsedeceğimiz Schlumbergera truncata yani bildiğimiz adı ile yılbaşı çiçeğidir.
Yılbaşı kaktüsünün doğal ortamı Brezilya’nın tropikal – subtropikal geçiş bölgesinde bulunan ve yoğun nemli olan dağ ormanlarıdır. Bu sebeptendir ki olacak ki neme ihtiyaç duyarken aynı zamanda soğuk havaya karşı da dayanıklı bir yapıya sahiptir.
Yılbaşı Çiçeği Özellikleri
- Bilimsel Adı Schlumbergera truncata olan Yılbaşı çiçeği, yalnızca kış mevsiminde çiçeklendiği için bu ada layık görülmüştür. Sonbahar biterken çiçeklenmeye başlar ve yetiştiği bölgeye göre çiçeklenme zamanı değişir.
- Adı duyulunca akıllara ilk kokina çiçeği gelse de burada bahsi geçen yılbaşı çiçeği aslında bir çeşit kaktüstür.
- Bitkinin yaprakları yassı ve birbirine eklidir. Dallar bu formda uzamaya devam eder.
- Yılbaşı çiçeği uzun ömürlü, çok yıllık saksı çiçekleri arasındadır.
- Çok yıllık bir bitki olması çiçeğinizi alır almaz çiçek açacağı anlamına gelmez. Dinlenme periyotları vardır.
- Yetiştirilmesi kolaydır. Diğer saksı bitkilerinize nazaran daha az ilgi ve bakım bekler.
- 30 cm’ye kadar boyunun uzadığı görülmektedir.
Yılbaşı Çiçeği Bakımı
Yılbaşı çiçeğinin bakımı zor değildir. Evlerde kolayca yetişebilen bir saksı çiçeğidir. Ancak her bitki gibi elbette özen ister. Evinizdeki yılbaşı çiçeğinin bakımı için bilmeniz gerekenler ise şöyledir;
- Yılbaşı çiçeği ışığı sever ancak direkt olarak güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Birçok saksı bitkisi gibi süzülmeden gelen güneş onu mutlu etmez. Bitkinin içerisinde bulunduğu odanın sıcaklığı da 14 derecenin altına düşmemelidir.
- Bu bitki için ideal olan yer direkt olarak güneş almayan ancak güneş olan bir yerdir denilebilir. Bitkinin doğal ortamının da ormandaki ağaç dallarının üzeri olduğu düşünüldüğünde filtrelenmiş güneş ışığından hoşlandıkları söylenebilir. Ancak kesinlikle karanlık yerlerde bırakılmamalıdır.
- Yılbaşı çiçeğinin yapraklarının gelişimi ve hızlı büyüyebilmesi için aydınlığa ihtiyacı vardır. Bitkinin saksısı ara sıra çevrilmezse ışık gördüğü yere doğru meyillenebilir. Eğer bitkiniz gün içerisinde yeterli ışık almazsa çiçeklenme olmaz ve olan çiçekleriniz solabilir.
Sulaması Nasıl Yapılmalıdır?
- Yılbaşı çiçeği sulanırken her defasında aynı ölçüde su bitkiye saksı üzerinden verilir. Daha önceden dinlendirilmiş ve oda sıcaklığındaki su ile sulama yapmanız yalnızca yılbaşı çiçeği için değil bütün saksı bitkileriniz için faydalıdır.
- Yılbaşı çiçeğinin sulanması esnasında en önemli detay, bitkinize verdiğiniz suyun bütün toprağa eşit şekilde ulaşabilmesidir. Sulama sıklığı da haftada 1 keredir. Ancak sıcak aylarda bunu haftada 2’ye çıkarabilirsiniz. Bu durumda kendinize belli sulama günleri seçebilirsiniz. Mesela pazar ve çarşamba günleri sizin için uygun günler olabilir. Yeniden sulama yapmadan önce toprağın nemini elinizle kontrol etmeniz ve bitkinizin suya ihtiyacı olup olmadığını tespit edebilmeniz önemlidir.
- Bitki fazla sulanmaya maruz kalırsa zarar görecektir. Bu sebeple sulamaya çok özen göstermelisiniz. Bitki az sulandığında, fazla sulanmasına nazaran daha az zarar görür.
- Sulama yaptıktan yarım gün yani yaklaşık 12 saat sonra saksı tabağında biriken suyu dökmeyi unutmayın. Bitkinizin süzülen suyu geri çekmesine ihtiyacı yoktur. Aksine bu durum kötü koku ve hastalıklara sebep olabilir.
Toprak Bakımı
- Yılbaşı çiçeğinin çiçek açması için yaz bittikten sonra ev içerisinde değil evin dışında tutulması gerekir. Balkonlar ve pencere önleri bunun için uygundur. Bitki bu sayede kışın geldiğini yavaş yavaş hissedecek ve ona göre çiçeklerini hazırlayacaktır. Bitkide ne zaman tomurcuklanma başlarsa o zaman evin içerisine alınmalıdır.
- Eylül ve ekim aylarında bilhassa serin bir yerde durmalı ve sulaması azaltılmalıdır. Yılbaşı çiçeğinin bir kaktüs türü olduğu düşüldüğünde çiçeksiz olduğu dönemlerde fazla sulamamak gerektiği söylenebilir. Bu dönemlerde toprağı kurudukça su verilmelidir.
- Tropikal bir bitkidir bu sebeple nem ihtiyacı vardır. Yapraklarına su püskürtmeniz hoşuna gidecektir.
- Bitkinin çiçek ve yaprakları sağlam ise illa ki vitamin takviyesine gerek yoktur. bitkinizin ihtiyacı doğrultusunda vitamin verebilirsiniz.
Eğer çiçeğiniz sonbaharın sonunun geldiğini ve kışın başladığını hissetmezse çiçeklenmez. Sıcak ortamlarda yani ev içerisinde mevsim geçişini hissetmezse çiçeklenme olmayacaktır.
- Budama elbette her bitkide olduğu gibi yılbaşı kaktüsünde de oldukça önemlidir. Bitkinin dallarındaki çiçekler solduktan hemen sonra bu solan yapraklar steril ve kesici bir alet ile temizlenmelidir. Bu sayede yeniden çiçeklenebilir. Bu kesilen bölgelerin hava almaması için soğuk silikon ile kaplanması önerilir.
- Yılbaşı çiçeği, tomurcukları çıktıktan sonra hafif hava almaktan hoşlanır ancak normal zamanlarda rüzgar akımından uzak tutulmalıdır. Eğer hava akımı olursa bitki sarsılabilir, bu da bitki köklerinin havaflanmasına sebep olabilir.
- Yılbaşı kaktüsü humuslu ve lifli topraktan hoşlanır. Geçirgen topraklarda daha rahat yetiştirilir. Hayvan gübresi çiçeklenmeyi artıracaktır. Ayrıca bitkinin kökleri ne kadar çoğalmışsa o kadar çiçek açma potansiyeli olacaktır.
Yılbaşı çiçeği renkleri çok çeşitlidir. Beyaz, pembe, kırmızı gibi tonları en çok karşılaştığımız renkleridir. Sarı yılbaşı çiçeği de bilinen bir formdur ancak çok yaygın değildir.
Yılbaşı Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Yılbaşı kaktüsü çoğaltılırken tercih edilen yöntem çoğunlukla köklerine ayırma yöntemidir. Köklerinden ayrılan bitkiler yeni saksılara dikilir ve gerekli rutin bakımlar yapılmaya devam edilir. Tohum ve çeliklerine ayırma yöntemi de bitkiyi çoğaltmak için kullanılan bazı yöntemlerdir.
Bitkiyi en kolay çoğaltma yöntemi, bitkiden alınacak birkaç boğumun yarım gün kadar dışarıda bekletilmesi sonrasında toprak karışımına dikilmesi ile gerçekleşenidir. Ardından yeni bitkinizi direkt olarak güneş ışığı almayacağı aydınlık bir yere almalı ve seyrek aralıklarla sulamalısınız. Bunun sonrasında birkaç ay içerisinde köklenme gerçekleşecektir.
Yılbaşı çiçeği aşılama yapılırken bazen farklı bitkiler de tercih edilebilir. Özellikle kaktüsle yılbaşı çiçeği aşılanması oldukça yaygındır.
Yılbaşı çiçeği saksı değişimi ne zamandır?
Bitkinizin toprağını bitkinizin gelişimine göre 2 ya da 3 senede bir değiştirebilirsiniz. Saksı değişimi için üst limit ise 6 senedir. Bitkinizin 6. senesi bitmeden önce saksısını değiştirmeniz tavsiye edilir. Toprak değişimi yaparken de 1 boy büyük saksıya geçebilirsiniz. Saksı kullanımı konusunda her türlü saksı bu bitki için uygundur. Ancak eğer toprak saksı kullanacaksanız bitkinizin toprak kuruluğunu iyi takip etmeniz tavsiye edilir. Çünkü toprak saksılar toprağın daha hızlı kurumasına sebep olurlar. Bu da bitkinin gerekli miktarda suyu almamasına neden olabilir.
Saksı değişimini bahar ayının ortalarında gerçekleştirmeniz bitkiniz için uygun olacaktır. Bu yumuşak hava geçişi çiçeklenmeden önce bitkinizin yeni toprağına alışması ve toparlanması açısından uygun bir zaman dilimi yaratır.
Her tür çiçek hediyesi veya çiçek edinmek için Çiçeksepeti‘ni ziyaret edebilirsiniz.
Bitki Bakımına Dair Hazılanan Bu Yazılar da İlginizi Çekebilir:
Bitki Budama Teknikleri Nelerdir? Hangi Bitki Nasıl Budanmalıdır?
Çiçek Sularken Nelere Dikkat Etmek Gerekir? (Sulama Rehberi)
Tatilde Çiçekler Nasıl Sulanır? (Tatilde Çiçek Bakımı)
Çiçek Nasıl Çoğaltılır? Çiçek Çoğaltma Yöntemleri
Ev Bitkileriniz İçin Doğal Gübre (Kompost) Nasıl Yapılır?
Saksı Nasıl Değiştirilir? Saksı Değiştirilirken Nelere Dikkat Edilir?