Açelya Çiçeği Bakımı, Yetiştirilmesi ve Çoğaltılması
Balkonların ve bahçelerin vazgeçilmez çiçeklerinden açelya nasıl yetiştirilir? Açelya hakkında bilinmesi gereken her şeyi bu yazıda sizler için derledik!
Pembe, eflatun, beyaz ve sarı gibi renklerin tonlarını üzerine giyen taze bir güzelliktir açelya. Kat kat birbirlerine sarılan taç yaprakları ile ilkbaharın ilk yarısında göz kırpar gibi çiçeklenir, ancak kısa ve öz kalır çiçekleri.
Açelya Bitkisi
Açelya, Fundagiller familyasından çiçekli bir bitki. Ormangülü cinsine mensup ve saksı çiçekleri arasında hayli popüler. Güzel bir kız ismi olarak bilinen Açelyanın anlamı da bir o kadar naif. Dillendirilemeyen, söylenemeyen aşkı ifade eder açelya. İçten içe aşkından yanan ama itiraf edemeyenlerin çiçeğidir. Aynı çiçeğin kendisi gibidir yani. Çiçekleri gibi kısa bir süre sergiler güzelliğini, hislerini; eğer onu fark etmezseniz kapanır içine ve koca bir sene daha bekler açmak için çiçeklerini, kalbini.
Açelya Çiçeği Yetiştirmek Zor mudur?
Açelya çiçeği hakkında bilgi vermeye başlarken yetiştirilmesinin çok da zor söylememiz gerekir. Ancak her bitki gibi ilgiyi eksik etmemekte fayda vardır.
- Açelyalar baharın renklerini ruhunda taşıyabilen çiçeklerdir. Kırmızı, sarı, pembe, turuncu, beyaz gibi renklerde olabiliyor. Çok yıllık bir bitki olan açelya hemen ilk yılında çimlenmeye başlar.
- Açelyanın toprak tercihi ise zengin topraklar. Çürümüş bitkilerin bulunduğu, humuslu topraklarda serpilir güzel çiçekleri. Nemli topraklardan hoşlandığını söyleyebiliriz.
- Açelya yetiştirirken toprağınızı özel olarak seçmelisiniz. Doğal zengin toprakları tercih etmeli ve ekstradan gübre ilave etmemelisiniz. Bu durum çiçeğinizin formunu bozabilecek toprak rahatsızlıklarına yol açabilir.
- Açelyalar doğrudan güneşe ihtiyaç duymaz. Ancak dolaylı yollardan da olma mutlaka güneş almalıdır. Karanlık gölge alanlar açelya için uygun değildir. Böyle ortamlarda çiçekleri dökülebilir.
- Karanlık ortamlarda açelya yapraklarının dökülmemesi için aydınlatıcılar kullanılabilir.
- Açelya saksı bitkisi olarak yetiştirilebilir. Birçok salon çiçeğinde olduğu gibi onu da eğer evimizde yetiştiriyorsak ara sıra çevirmemiz gerekir. Yapraklar güneş gören yerlere doğru uzamaya meyillidir ve haftada bir çevirmemiz durumunda çiçeğin yaprakları daha orantılı şekilde büyüyecektir.
- Açelya suyu sever. Sulamada ölçü kabı kullanmanız önerilir. Toprağın kuruma süresi baz alınarak sıcak havalarda haftada iki, serin havalarda ise haftada bir kere su verilebilir. Fakat yine de aşırıya kaçılmaması lazım aksi halde bazı toprak ve kök hastalıkları meydana gelebilir.
Açelya bitkisini sularken, suyun toprağın her yerine ulaştığından emin olun ve sulama yaptıktan 8 saat sonra saksı tabağında kalan suyu boşaltın.
- Bitki havadar yerlerde yetişmeyi sever. Balkon ve bahçelerde yetiştirildiği için esinti hoşuna gider ve gelişimini olumlu yönde etkiler. Evinizde bulunan açelyaları havalandırmak için gün içerisinde balkona alabilirsiniz. Bazı kaynaklarda ise hava akımın açelyaya zarar verdiği belirtilmektedir. Bu aslında bitkinizin cinsine göre değişebilir. O sebeple çiçeğinizin kısa süreli denemelerle uygun olduğu ortamını test ederek belirleyebilirsiniz.
Wikipedia’da yer alan bir bilgiye göre Japonlar 1000 yıl gibi bir süredir cüce açelyalar yetiştirmekte ve bunun yöntemini gizli tutmaktadır.
Açelyanın Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Çiçeğimize nasıl bakacağımızı öğrendiğimize göre artık onu çoğaltabiliriz. Açelya çoğaltmanın birkaç tane yolu vardır. Bunlardan biri köklerine ayırma yöntemidir. Oldukça kolay olan köklere ayırma yönteminde bitkiyi dikkatlice toprağından çıkarıyoruz. Köklerine zarar vermemek için bu işlemi son derece yavaş ve nazik yapmanız önerilir.
Topraktan çıkarılan bitki kökünden üstlere uzanan yeni filizler görülür. Bu yeni bitkilerin ayrı saksılara ekilmesi ile çoğaltma işlemi sağlanabilir. Bir başka açelya çoğaltma yöntemi ise tepe çeliği yöntemidir. Tepe çeliği ile açelya çoğaltma işlemi yapılırken gelişmiş dalların tepesinden 8 – 10 cm arası bir parça kesilerek alınır. Bu dallar yeni saksılara ekilir.
Bir başka açelya çoğaltma metodu da tohumla çoğaltmadır. Açelya tohumu nasıl ekilir? Tohum ekilirken kapalı bir sera etkisi yaratmak gerekir. Bu durum çimlenmeyi hızlandıracaktır. Toprağın orta seviye derinliğine ekilir. Tohumlar seyrek bir şekilde serpilmelidir.
Eğer bahçede yetiştiriyorsanız bahar başını beklemeniz faydalı olacaktır. Toprağın biraz ısınması ve yağmur alırken aynı zamanda bitkinin üşümemesi için uygun bir mevsimdir.
Açelya çiçeği kendi sürekliliğini sağlayabilir. Bunun anlamı, bahçelerde yetişen açelyalar genellikle tohumlarını yakınlarına döktükleri için yanlarında yeni yeni açelyaların yetişmesi çok olasıdır. Doğal yollarla yetişen bu açelyaları köklerinden alarak saksılara yerleştirebilirsiniz.
Açelyalar ne zaman açar?
Eğer ılık bir bölgede yaşıyorsanız açelyalarınız bahar başında gülümsemeye başlayacaktır. 2 haftadan 1 aya kadar çiçekli kalan açelya bitkisinin çiçeklenme süresi azaltılmak isteniyorsa, yaz sıcakları başladığı zaman bitki aydınlık ve gölge bir alana alınarak sulamaya aynı şekilde devam edilebilir. Bu durumda yaz sonuna kadar hatta son baharda dahi çiçekli kalen açelyalar gözlemlenmiştir.
Bonsai Olarak Açelya Çiçeği
Çalı formunda olan açelya bonsai olarak da oldukça şık bir görünüm sergiliyor. Rengarenk ve bol çiçekli bir bodur bitki olduğunu düşünürsek onu bonsai ağacı haline çevirmek pek de zor değil.
Bonsai bitkiniz belli bir boyuta ulaştıktan sonra bitkinizin uzamasını bir bakıma gelişmesini engellemeniz gerekiyor. Bunun için ilkbahar başları oldukça uygun. Çünkü çiçekler artık yavaş yavaş çıkmaya başlayacak ve bitki tüm gücünü oraya yönlendirecek. Dana öncesinden budamaya başlamanız bitkiniz için iyi olmayacaktır.
Bitkini tomurcukları yavaş yavaş şişmeye başladığı anda ana hatlarınız olarak belirlediğiniz dallar haricinde bütün dalları budayın. Açelya bir dal üzerinde sayısız çiçek verebilen bir bitkidir. Bu sebeple merak etmeyin, bonsai açelyanız da çok fazla çiçeklenecek.
Bitkinin toprak yüzeyinin nemli kalabilmesi için yüzeyi ıslak tutmaya özen göstermelisiniz. Köklere zarar vermemek amacı ile sık sulama yerine toprak yüzeyine yosun ilave edebilirsiniz.
Ardından bitkimizi yine aydınlık ancak direk güneş alamayacağı yarı gölge bir ortama alıyoruz. Hassas bir döneme giren açelyanın sulanması çok önemli. Yalnızca içme suyu kullanarak sulama yapın. Eğer yağmur suyu bulabilme gibi bir imkanınız varsa onu da kullanabilirsiniz.
Çiçekler açmaya başladığında sulamayı daha hassas şekilde sürdürüyoruz ve çiçeklerin ıslanmamasına gayret gösteriyoruz.
Seçtiğimiz ana dallardaki çiçekler de dahil olmak üzere, tüm çiçekler açtığı vakit çiçekleri de çiçek çanaklarını da buduyoruz. Ardından düzenli bakım uygulayarak bonsaimizin keyfini sürüyoruz. Bonsai ağacı bakımı ile ilgili daha detaylı bilgi edinmek için Bonsai bakımı ile ilgili 20 ipucu yazımızı incelemenizi öneririz.
İlginizi çekebilecek bazı yazılarımız:
Bnm açelyam kuruyor ne yapmam gerekiyor
Saksıya su dökmekle beraber yapraklarınıda sprey şişelere koyacağınız su ile sulayın
İyi günler ..mayıs ayı başında Yeni açelya aldım.muhtemelen çiçek açıp dökmüş durumda.Bu aylarda bonsai için uygunmudur.kök budama saksı değişimi ve dallarını budasam çok fazla strese girer mi bitki.En uygun zman ne zaman olmalı
Nisan’ın sonunda Açelya aldım üzerinde hiç tomurcuk yok iyi bir şekilde suluyorum ama hâlâ tomurcuk dahi oluşmadı bu durumda ne yapabilirim.